راهکارهای علمی مواجهه با مصرف بی رویه آب در قسمت کشاورزی
به گزارش مستر کار، همدان عضو هیات علمی دانشگاه ملی ملایر و سرپرست پژوهشکده انگور و کشمش اظهار داشت: امروزه سیستم های قدیم آبیاری دیگر کارساز نیست و بخش زیادی از این آب در این سیستم ها هدر می رود.
روح الله کریمی در گفتگو با خبرنگار ایسنا، با اشاره به اینکه امروزه منابع آبی محدود شده است و ناگزیر هستیم به سمتی برویم که از منابع آبی موجود حداکثر استفاده را داشته باشیم، اضافه کرد: در باغات انگوری که از سیستم غرقابی استفاده می شود جوی ها و کرت های باغ را مملو از آب می کنند و ضمن آبشویی و هدررفت آب، این کار سبب می شود که در آن زمانیکه آب تجمع پیدا کرده بخش زیادی از املاحی و عناصر غذایی خاک از محیط ریشه بیرون برود و از سویی وزن آب سبب سفتی خاک و ایجاد مشکلاتی در ریشه دوانی و رشد گیاه می شود.
وی با تاکید بر این که باید در باغات جدیدالاحداث انگور از سیستم آبیاری قطره ای استفاده شود، اظهار داشت: سفارش می شود در باغات قدیمی انگور هم از سیستم های تلفیقی آبیاری استفاده گردد بعنوان مثال در باغاتی که حالت خزنده دارند، نمی توانیم شیوه آبیاری را فورا عوض نماییم، ازاین رو باید در مراحل کلیدی و حساس رشد گیاهان از سیستم آبیاری تکمیلی استفاده شود، در این شیوه گیاهان به مرور زمان با این سیستم آبیاری سازگار می شوند.
کریمی تصریح کرد: در مزارع ذرت، سیب زمینی، آفتابگردان، گوجه فرنگی، هندوانه و خیار استفاده از «نوار تیپ» رایج شده است و خیلی از کشاورزان از این فناوری بهره می برند، این شیوه سبب افزایش راندمان آبیاری نسبت به روش های قبلی می شود.
عضو هیات علمی دانشگاه ملی ملایر خاطرنشان کرد: در گلخانه ها و باغاتی که به یک مخزن آب دائمی متصل هستند میتوان از آبیاری هوشمند بهره برد که طبیعتاً این سیستم آبیاری مجهز به حسگرهای رطوبتی خاصی است که از راه حسگرها میزان رطوبت خاک را پایش و زمان و دور آبیاری را تنظیم می کند.
استفاده از سیستم آبیاری هوشمند در مزارع کوچک دشوار است
وی با اشاره به اینکه در قسمت عمده ای از باغات و مزارع شهرستان ملایر چون آبیاری به شکل نوبتی صورت می گیرد، استفاده از سیستم هوشمند کار بسیار دشواری است، افزود: استفاده از سیستم آبیاری هوشمند در مزارع کوچک امکانپذیر نیست اما در گلخانه ها و باغات وسیع که مدیریت واحد دارند و منبع آبی شان اختصاصی است، امکانپذیر است.
سرپرست پژوهشکده انگور و کشمش ملایر تصریح کرد: برای هر گیاه میزان مصرف سالانه در واحد هکتار کود شیمیایی باید مشخص باشد، چونکه یکی از علل شور شدن خاک و آب استفاده بی رویه و نادرست از کودهای شیمیایی است که سبب آلودگی آب می شود، ازاین رو باید بر مبنای نوع گیاهی که داریم برنامه تغذیه سالیانه آن تنظیم شود تا بتوانیم از مقادیر بهینه کودهای شیمیایی و سموم استفاده نماییم تا میزان آلودگی خاک و آب کاهش پیدا کند.
وی یکی از راهکارهای کاهش آلودگی های آب و خاک را استفاده از کودهای زیستی و میکروارگانیسم ها دانست و اضافه کرد: در کشور ما به علت تنوع اقلیمی و وسعت بالای زمینهای کشاورزی، میکروارگانیسم های مفیدی هم وجود دارند که شناسایی شده و ما روی آنها کارهای تحقیقاتی انجام می دهیم.
کریمی خاطرنشان کرد: بعنوان مثال یک نوع باکتری در خاک های شور کرمان شناسایی شده که سبب افزایش میزان حلالیت فسفر در خاک، ریشه زایی بیشتر و اصلاح خاک می شود، از طرفی در گلخانه استفاده از کودهای زیستی برای تولید محصولات سالم و پیشگیری از آلوده شن خاک، می تواند بسیار کمک کننده باشد، استفاده از مواد آلی به جای کودهای شیمیایی می تواند یکی از راهکارهای مفید در این حوزه باشد و پیشگیری از ورود آب های آلوده و پساب ها به مزارع، یکی از مباحث مهمی است که در سطح کلان باید بدان ها پرداخته شود.
وی در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان از منابع آب غیرمتعارف مانند آب باران یا آب دریا برای تأمین نیازهای آبی استفاده کرد؟ اظهار داشت: بله، امکانپذیر است بعنوان نمونه یک گلخانه تحت نظارت بنده است که مدیر آن تمام سقف گلخانه را به شکل شبکه ای به یک لوله مرکزی متصل و خروجی آن به یک استخر جمع آوری آب متصل شده است و هر زمان که برف و باران می بارد آب حاصل از بارندگی آنها مستقیم داخل یک مخزن جمع آوری می شود، این امر در بهار بسیار نمود بیشتری پیدا می کند و همانطور که می دانید آب باران واقعا حیات بخش است و برای گیاهان مفید می باشد.
عضو هیات علمی دانشگاه ملی ملایر با اشاره به اینکه آب باران خصوصیت های منحصر به فردی دارد که آب معمولی فاقد آن است؛ بنابراین میتوان از این ظرفیت آب باران برای آبیاری استفاده کرد، خاطرنشان کرد: در قسمت خانگی هم استفاده از این فناوری امکانپذیر است و پیشنهاد می نماییم برخی افراد اگر امکانشان فراهم باشد با قراردادن تانکر و مخزنی در محل زندگی خود، می توانند حجم بسیار زیادی آب برف و باران را جمع آوری کنند که اهمیت بالای ی می تواند در آبیاری فضای سبز منزل داشته باشد.
بهبود الگوی مصرف آب با فرهنگ سازی
وی در ارتباط با چگونگی بهبود الگوی مصرف آب را در قسمت های مختلف کشاورزی، صنعت و خانگی، اظهار داشت: تحقق این امر نیازمند شدید فرهنگ سازی و آموزش در سطح جامعه دارد و مردم باید بدانند که ما با بحران شدید کم آبی دست و پنجه نرم می نماییم و هر ساله اوضاع از لحاظ دخیره آبی و میزان بارندگی وخیم تر می شود ازاین رو باید ضمن کاهش مصرف بسمت شیوه های جدید کنترل هدر رفت آب برویم.
عضو هیات علمی دانشگاه ملی ملایر با تاکید براینکه باید برای کشاورزان و باغداران در این حوزه کلاس های آموزشی برگزار شود، اظهار داشت: باید تسهیلات ویژه ای به کشاورزان اعطا شود که بتوانند شبکه های آبرسانی شان را اصلاح و یا بروزرسانی کنند، همینطور ضروریست «آمایش سرزمینی» صورت بگیرد و در مناطقی که با مشکل شدید کم آبی مواجه هستیم گیاهان کم آب بر کشت شود.
وی با اشاره به اینکه باید زمانی از آبیاری استفاده نماییم که آن گیاه بیشترین نیاز را به آب داشته باشد و همگی آنها مستلزم یک برگزاری دوره های آموزشی مستمر است، اظهار داشت: می توانیم با آموزش و معرفی گونه های مقاوم و کم آب بر و کاشت گیاهان مقاوم به خشکی، الگوی مصرف آب را کاهش دهیم.
کریمی ضمن اشاره به این که هم اکنون گونه هایی داریم که تحمل خشکی شان بسیار زیاد است بعنوان مثال درخت بادام در مقایسه با درخت سیب تحمل کم آبی بسیار بیشتری دارد، اضافه کرد: حتی در انگور هم ارقام خاصی وجود دارد که متمایل به خشکی هستند و به شکل دیم کشت می شوند مثل رقم رشه کردستان یا رطبی شیراز، این نمونه ها در کشور وجود دارد و ما خوشبختانه گونه هایی داریم که می توانیم از آنها برای کشت بر مبنای منطقه استفاده نماییم.
سرپرست پژوهشکده انگور و کشمش ملایر در پاسخ به این سؤال که آیا میتوان از منابع آب غیرمتعارف مانند آب باران یا آب دریا برای تأمین نیازهای آبی استفاده کرد؟، تصریح کرد: بعنوان نمونه میتوان از پساب های شهری، با کار کارشناسی و اصولی به شکل مقطعی و برای آبیاری فضای سبز شهری استفاده کرد، گیاهان زینتی مصرف خوراکی ندارند اما به باید بگونه ای باشد که به گیاهان صدمه نرسد.
معرفی استراتژی های مدیریت بحران آب در مواقع خشکسالی
کریمی در ارتباط با معرفی استراتژی های مدیریت بحران آب در مواقع خشکسالی، خاطرنشان کرد: در بحث کاشت نهال میتوان از پوشش های پلاستیکی خاصی در اطراف تنه بهره برد که مانع از تبخیر آب شود، کاشت نهال در چاله های عمیق تر و استفاده از سامانه های آبگیر در باغات دیم تا حداکثر نفوذ در خاک ایجاد شود.
عضو هیات علمی دانشگاه ملی ملایر با اشاره به اینکه با استفاده از خاک ورزی و شخم زدن، منافذی که در خاک ایجاد می شود، از بین می رود و رطوبت خاک حفظ شود، اضافه کرد: باید کشاورزان و باغداران از سیستم های آبیاری نوین استفاده کنند، متاسفانه در خیلی از باغات همچنان از جوی های روباز استفاده می نمایند که در اطراف آن علف های هرز بسیاری رویش کرده اند که سبب هدر رفت آب می شوند، همینطور جوی های پهن آب، سبب تبخیر و هدر رفت آب می شوند.
کریمی تاکید کرد: باید به بحث فاصله موتورهای آب تا محل آبیاری مزرعه توجه گردد و از لوله هایی برای انتقال آب استفاده گردد که مانع از هدر رفت و تبخیر آب شود، قطعا تحقق این امر نیازمند پشتیبانی از کشاورزان و عرضه تسهیلات جهت استفاده از این امکانات است.
سرپرست پژوهشکده انگور و کشمش ملایر با اشاره به اینکه پیش از آن که شرایط بحرانی شود، باید به فکر بحث رفع مشکلات ناشی از کم آبی در سطح کشور باشیم، اظهار داشت: باید بسمت استفاده از علوم جدید و استفاده از تکنولوژی ها و روشهای فنی پیشرفته در این حوزه برویم.
عضو هیات علمی دانشگاه ملی ملایر تصریح کرد: از آنجاییکه سهم مصرف آب در قسمت کشاورزی بسیار زیاد است ازاین رو هرگونه اصلاح الگوی مصرف و استفاده از سیستم های بهینه آبرسانی می تواند نقش بسیار مهمی در مواجهه با خشکسالی داشته باشد.
وی با تاکید براینکه باید ضمن فرهنگ سازی و آموزش، تسهیلات خوبی در اختیار کشاورزان و باغداران قرار گیرد، اضافه کرد: مسئولان در هر استان باید توجه جدی به بحث آمایش سرزمینی داشته باشند و با عنایت به شرایط اقلیمی موجود هر سال بررسی نمایند که آیا لازم است که در آن منطقه محصول ویژه ای مثل هندوانه و یا... کاشته شود یا نه و به خوبی بررسی نمایند که در کدام منطقه باید چه محصولی کاشته شود.
کریمی اضافه کرد: قطعا تمام این موارد در کنار هم می تواند نقش موثری در پیشگیری از مصرف بی رویه آب در سطح کشور داشته باشد.
منبع: مستر كار
از این مطلب مسترکار خوشتون اومد؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان مسترکار در مورد این مطلب
نظرتون درباره ی این مطلب مسترکار چیه؟
نام:
ایمیل:
نظر:
سوال:
= ۱ بعلاوه ۵